14 Απρ Σχολικά κτήρια: Αντί να καταριέσαι το σκοτάδι, άναψε ένα κερί.
Εντάξει, οι συγχωνεύσεις των σχολείων είναι ένα σοβαρό πρόβλημα, που βέβαια δε λύνεται με δογματικά Ναι ή Όχι. Όμως δεν είναι το μοναδικό. Ούτε μπορεί ένα πρόβλημα να καθηλώνει τα σχολεία, τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τους οικείους δήμους σε αμυντικές λογικές που βραχυκυκλώνουν άλλες πρωτοβουλίες. Οι καταγγελίες και η απαρίθμηση των ελλείψεων είναι εύκολη δουλειά, το δύσκολο είναι να βάζεις τα δικά σου λιθαράκια. Μπορεί να μη φτάνουν για να χτιστει όλο το οικοδόμημα που ονειρευόμαστε, αλλά φέρνουν το όνειρο πιο κοντά. Ζητούνται λοιπόν «λιθαράκια». Και σε αυτά θα αναφερθούμε σήμερα, παρακάμπτοντας τα καθαρώς εκπαιδευτικά θέματα (δεν είμαστε άλλωστε αρμόδιοι). Συγκεκριμένα θα καταθέσουμε δυο προτάσεις εξεύρεσης πόρων για τα σχολικά κτήρια, τα οποία αναμένεται να προστεθούν στα… θύματα της οικονομικής κρίσης και της άτυπης «στάσης πληρωμών» που έχει κηρύξει το κράτος.
1) Εγκατάσταση φωτοβολταικών στις ταράτσες των σχολικών συγκροτημάτων και δημιουργία «σχολικού εισοδήματος» από την πώληση του ρεύματος. Το σχετικό πρόγραμμα επιχορηγήσεων που ισχύει για ιδιώτες μπορεί να εφαρμοστεί και στα σχολεία. Τα πρώτα 7 χρόνια γίνεται απόσβεση της επένδυσης και στα επόμενα υπάρχει μια ετήσια απόδοση έως και 8% του αρχικού κεφαλαίου. Π.χ, για μια σχολική στέγη 1500 τ.μ τα ετήσια έσοδα ξεπερνούν τις 90.000 €. Ορισμένοι δήμοι (δυστυχώς ελάχιστοι) πήραν στο παρελθόν τέτοιες πρωτοβουλίες, αλλά είχαν να αντιμετωπίσουν γραφειοκρατικά προβλήματα, καθώς και την ευθυνοφοβία μερικών διευθυντών και εκπαιδευτικών. Μια από τις αγκυλώσεις είχαν να κάνουν με το ότι «τα σχολεία είναι δημόσια και απαγορεύονται οι εμπορικές χρήσεις», (άσχετα αν αυτό ήδη γίνεται παντού μέσω της μίσθωσης των κυλικείων και υπάρχει φόρμουλα χρήσης των εσόδων για τις ανάγκες των σχολείων).Στο Δήμο Κοζάνης έχουν γίνει μερικά βήματα. Σημειώνουμε τα μικρά φωτοβολταικά των 5 kw που μπήκαν στο σχολείο Χαραυγής και στο 3ο Γυμνάσιο, ένα ανάλογο σχέδιο για την Ξηρολίμνη, καθώς και τις προτάσεις που έχουν ενταχτεί για χρηματοδότηση στη ΖΕΠ (βιοκλιματικά κτήρια Δημοτικού – Νηπιαγωγείου και βρεφονηπιακού σταθμού). Βέβαια θα μπορούσαν να γίνουν πολύ περισσότερα αν αξιοποιούνταν όλα αυτά τα χρόνια ο Τοπικός Πόρος, αλλά είπαμε.. Να κοιτάξουμε μπροστά και να μιλήσουμε για το «δια ταύτα».
Σήμερα τα νομοτεχνικά προβλήματα που εμπόδιζαν τα σχολεία να λειτουργήσουν και ως πηγές …πραγματικού φωτός φαίνεται να ξεπερνιούνται ή τουλάχιστον να λιγοστεύουν. Η Πολιτεία, βλέποντας τι ισχύει σε οργανωμένες ευρωπαϊκές χώρες, προωθεί, έστω και με δεκαετή καθυστέρηση, πρόγραμμα ύψους 40 εκατ. € (νέο προκήρυξη του ΕΠΠΕΡΑΑ) για δράσεις παραγωγής και εξοικονόμησης ενέργειας σε δημόσια σχολικά κτήρια. Παράλληλα με τη δημιουργία «ενεργειακών εσόδων» το πρόγραμμα προβλέπει και επιδεικτική χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις μαθητικές κοινότητες. (Για παράδειγμα, στην Αθήνα οι «Συνήγοροι του κλίματος» διοργανώνουν σε 10 σχολεία ένα πρόγραμμα, που παρακινεί τους μαθητές να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας του σχολείου τους κατά 10% μέσα μόλις σε 10 εβδομάδες! ) Ιδού λοιπόν η Ρόδος για τους δήμους και τα σχολεία μας. 2) Διάθεση μέρους του φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων στα σχολεία. Σύμφωνα με το ΦΕΚ 1080 του 1980, ο φόρος αυτός πάει στους ΟΤΑ. Ο νόμος όμως παρέχει τη δυνατότητα στους δήμους να αυξήσουν το φόρο μέχρι και 25% (μετά από απόφαση Δημ. Συμβουλίου) και να αποδίδουν ένα μέρος στα σχολεία. Από όσα γνωρίζουμε μόνο δύο δήμοι στην Ελλάδα έχουν ενεργοποιήσει τη διάταξη αυτή εδώ και τριάντα χρόνια. Ο ένας είναι ο Δήμος Κηφισιάς (από εκεί και οι πληροφορίες μας για το θέμα), ο οποίος διαθέτει για ανάγκες των σχολείων το 12% του φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων.
Κανείς δεν υποστηρίζει ότι οι παραπάνω πηγές εσόδων λύνουν το πρόβλημα υποχρηματοδότησης των σχολείων. Ούτε ότι θα πρέπει να υποσταλεί το αίτημα για την κανονική ροή των θεσμοθετημένων πόρων στα σχολεία, είτε από τους ΚΑΠ (για τα λειτουργικά έξοδα) είτε από τις ΣΑΤΑ (για τις επισκευαστικές ανάγκες). Όμως από την άλλη, δεν μπορεί να αρκούμαστε στις καταγγελίες και να περιμένουμε με σταυρωμένα χέρια. Συν Αθηνά και χείρα κίνει. Το πρόβλημα της χρηματοδότησης των σχολικών μονάδων θα οξυνθεί, με το κράτος να κλείνει όλο και περισσότερο τη στρόφιγγα (ήδη έχουμε μείωση κατά 25% της Α κατανομής για το 2011) και τους δήμους να αδυνατούν να καλύψουν τις νέες υποχρεώσεις που τους φορτώνει – χωρίς αντίστοιχους πόρους- ο «Καλλικράτης».Προφανώς λύση δεν είναι ο παραγοντισμός στους διαδρόμους του δημαρχείου που θα εξασφαλίσει την εύνοια για «το δικό μας σχολείο». Η αξιοπρέπεια των Σχολικών Επιτροπών και των εκπαιδευτικών επιβάλει άλλες προσεγγίσεις που ξεπερνούν τα – κουραστικά πλέον – ευχολόγια και ανοίγουν δρόμους για το ΣΗΜΕΡΑ. Η μερική αυτοχρηματοδότηση είναι μια χαραμάδα ελπίδας, που μπορεί να βελτιώσει την άσχημη κατάσταση.
Αντί να καταριέσαι συνέχεια το σκοτάδι, άναψε ένα κερί.
Επιτροπή Ενέργειας και Περιβάλλοντος